Bron: E.H. Patrick van der Vorst (www.christian.art) 🇬🇧🇪🇸🇱🇺🇧🇪🇮🇹
Evangelie van 20 december 2024
Zie, gij zult ontvangen en een zoon baren.
De Annunciatie,
Geschilderd door Joos van Cleve (ca. 1485–1540/41),
Geschilderd circa 1525,
Olieverf op paneel
© Metropolitan Museum, New York
Reflectie bij het schilderij:
Door de geschiedenis heen hebben kunstenaars de Annunciatie met buitengewone pracht afgebeeld, en ons uitgenodigd om ons onder te dompelen in het diepe mysterie en de vreugde van deze heilige gebeurtenis. Kunst heeft het unieke vermogen om ons in het tafereel te trekken en ons aan te moedigen om na te denken over de betekenis van Maria die 'Ja' zegt tegen God. In de evangelielezing van vandaag reageert Maria op een goddelijke roep – de roep om de moeder van Gods Zoon te worden. Haar aanvaarding was echter niet onmiddellijk en ook niet zonder strijd.
Aanvankelijk vertelt het Evangelie dat ze ‘zeer verontrust’ was door de boodschap en deze in twijfel trok, en vroeg: ‘Hoe kan dit?’ Toch koos ze er na verloop van tijd voor om zich volledig over te geven aan Gods wil, en verklaarde: ‘Laat het mij geschieden naar uw woord.’ Maria sluit aan bij een lange traditie van Bijbelse vrouwen die Gods doeleinden dienden met geloof en vertrouwen. Haar bereidheid om ‘ja’ te zeggen had de meest diepgaande implicatie voor de hele mensheid. Door haar genereuze antwoord nam Gods Zoon menselijk vlees aan, deelde in onze menselijkheid op alle manieren behalve zonde, en opende de weg voor ons om Hem te volgen als onze weg, waarheid en leven.
Een van mijn favoriete schilderijen die de aankondiging uitbeeldt, is dit paneel van Joos Van Cleve, circa 1525. We zien Gabriël en Maria afgebeeld in een fijn gedetailleerd, huiselijk Vlaams interieur. Deze huiselijkheid benadrukt het idee van Christus die de gewone wereld binnentreedt en elk van onze huizen binnentreedt. Het kleine altaarstuk en de houtsnede aan de muur tonen afbeeldingen van profeten uit het Oude Testament. Deze symboliseren de verbinding tussen het Oude en het Nieuwe Testament, en presenteren de aankondiging als de vervulling van de Schrift van het Oude Testament. Het open boek voor Maria vertegenwoordigt Maria's persoonlijke toewijding en bereidheid om Gods wil te vervullen zoals voorspeld in de Schrift. Het bed op de achtergrond symboliseert Maria's eeuwige kuisheid. Een klein, vaak over het hoofd gezien detail, de vaas in de scène is symbolisch voor Maria als het vat van God. De witte lelies verwijzen naar Maria's zuiverheid en haar Onbevlekte Ontvangenis.
Lucas 1:26-38
26 In de zesde maand werd de engel Gábriël door God naar een stad van Galilea gezonden, Názaret genaamd, 27 tot een maagd, die verloofd was aan een man, die Josef heette, en uit het huis van David was; de naam van de maagd was Maria. 28 De engel trad bij haar binnen, en sprak: Wees gegroet, vol van genade. De Heer is met u; gij zijt de gezegende onder de vrouwen. 29 Ze verschrok van dit woord, en vroeg zich af, wat die groet kon beduiden. 30 De engel zeide haar: Vrees niet, Maria, want gij hebt genade gevonden bij God. 31 Zie, gij zult in uw schoot ontvangen, en een Zoon baren; en gij zult Hem Jesus noemen. 32 Hij zal groot zijn, en Zoon van den Allerhoogste worden genoemd. God de Heer zal Hem de troon van zijn vader David geven; Hij zal koning zijn over het huis van Jakob in eeuwigheid, 33 en aan zijn koningschap zal geen einde komen. 34 Maria sprak tot den engel: Hoe kan dit geschieden, daar ik geen man beken? 35 De engel antwoordde haar: De Heilige Geest zal op u neerdalen, en de kracht van den Allerhoogste zal u overschaduwen; daarom ook zal wat uit u wordt geboren, heilig zijn, en de Zoon van God worden genoemd. 36 Zie, uw bloedverwant Elisabet heeft ook een zoon ontvangen in haar ouderdom, en zij, die onvruchtbaar heette, is in haar zesde maand; 37 want niets is onmogelijk bij God. 38 Nu sprak Maria: Zie de dienstmaagd des Heren; mij geschiede naar uw woord. En de engel ging van haar heen.
