Supermarkt 'rommelt' wéér met statiegeld, winkel ontkent.

DEN HAAG - De Jumbo op het Alphons Diepenbrockhof in Den Haag heeft opnieuw aangekondigd statiegeld niet contant uit te betalen. In maart van dit jaar moesten klanten verplicht boodschappen kopen, wilden ze hun statiegeld terugkrijgen. En nu lijkt opnieuw niet iedereen contant geld te kunnen krijgen voor ingeleverde blikjes of flesjes. Tweede Kamerlid Bart van Kent (SP) spreekt van 'smoesjes'.
Hij gaat de verantwoordelijk staatssecretaris op het matje roepen. 'Iedereen moet altijd contant geld voor zijn statiegeldbon kunnen krijgen', vindt hij. Volgens hem zijn de regels nu te onduidelijk. Hij gaat de staatssecretaris vragen om wettelijk vast te leggen dat statiegeldbonnen te allen tijde contant moeten worden uitbetaald, als de klant dat wil.

Het is een opmerkelijk verhaal. In maart van dit jaar hangt er een briefje dat 'statiegeld helaas niet in losgeld uitbetaald kan worden'. Destijds verklaarde de Jumbo aan Omroep West dat het ging om een 'eenmalige oplossing', hoewel uit eerder op internet geplaatste recensies duidelijk bleek dat het probleem al maandenlang speelde en meerdere keren is voorgekomen.

Onlangs hing er weer een briefje op de statiegeldautomaat in het filiaal. Daarop stond: 'Beste kant, Op dit moment kunnen wij niet garanderen dat wij u flessen bon in geld kunnen uitkeren. Wij hebben namelijk een tekort aan kleingeld (taal- en typfouten overgenomen van het briefje, red.)', stond daar onder meer op.

Het hoofdkantoor laat deze keer opnieuw weten dat het ging om een kortstondig tekort. 'Gelukkig hebben ze geen klanten teleur hoeven stellen en was er voldoende cashgeld aanwezig voor klanten die hier gebruik van wilden maken', klinkt het deze keer.

'Smoesjes', reageert het Haagse SP-Kamerlid Bart van Kent. 'Je moet gewoon eerlijk zijn en doen wat je moet doen', vindt hij. Hij signaleert dat het probleem op meerdere plekken speelt. Zo kwamen er onlangs berichten over een Albert Heijn in Amsterdam die geen contant geld meer uitbetaalt voor statiegeld en over een supermarkt van COOP in Doetinchem die het ook niet handje contantje teruggeeft.

Maar mag dat eigenlijk? Daar achter komen is niet heel simpel. Bij Verpact, de organisatie die gaat over het statiegeld in Nederland, lieten ze ons eind maart weten dat tegoedbonnen of verplicht boodschappen doen niet mogen. En vooral: dat ze zelf niet kunnen handhaven. 'Dat is een taak van de Inspectie Leefomgeving en Transport', laat hun woordvoerder weten.

Als we daar aankloppen, moeten we langdurig doorvragen om een heldere reactie te krijgen. 'Het is in strijd met de wet als er geen geld wordt terugbetaald. Echter hoe en wanneer het wordt uitbetaald dat is niet wettelijk bepaalt (taalfout van de woordvoerder, red.)', laten ze daar weten.

Is dat zo? We vragen het senior onderzoeker verpakkingstechnologie en recycling Ulphard Thoden van Velzen van de Universiteit Wageningen. 'In artikel 12 van het Besluit Verpakkingen wordt niet gedefinieerd wanneer er terugbetaald moet worden en ook niet hoe er terugbetaald moet worden. Dat is typerend voor de kwaliteit van Nederlandse wetteksten. Helaas', zegt hij.

En dat moet anders, vindt Kamerlid Bart van Kent. 'Volgens mij is het wel de geest van de wet dat het gewoon contant uitbetaald moet worden. De ILT kan daar moet daar nu wat mij betreft ook al meer achteraan zitten. Maar blijkbaar is dat nu onduidelijk, dus er moet gewoon vastgelegd worden dat je een statiegeldbon altijd voor contant geld moet kunnen inleveren. Dan kunnen ze daar nog beter handhaven.'
Volgens hem is dat belangrijk voor mensen in een financieel kwetsbare positie, die het statiegeld nodig hebben om te overleven. Uit een recente reportage van Omroep West bleek dat in Den Haag bijvoorbeeld meerdere mensen rondlopen die maar net kunnen rondkomen dankzij dat statiegeld. Maar dat is niet de enige reden.

Van Kent: 'Het is ook niet eerlijk voor supermarkten in de buurt die wel terugbetalen. Die maken hogere kosten. omdat ze wel contant geld halen. Dat is oneerlijke concurrentie.' Uiteraard hebben we Jumbo ook gevraagd of ze met hun actie andere supermarkten op deze manier niet met meer kosten en meer werk opzadelen en of ze snappen dat klanten het vervelend vinden om niet contant uitbetaald te worden.
Maar op deze vragen wilde het hoofdkantoor, ondanks meermaals aandringen, geen antwoord geven. SP-Kamerlid Van Kent is ook op zoek naar antwoorden. Hij heeft aangekondigd naar aanleiding van dit artikel Kamervragen te stellen aan verantwoordelijk staatssecretaris Chris Jansen (PVV) van Openbaar Vervoer en Milieu.