Bron: E.H. Patrick van der Vorst (www.christian.art) 🇬🇧🇱🇺🇮🇹🇪🇸🇧🇪
Evangelie van 18 oktober 2024

Feest van Sint Lucas, Evangelist

Sint Lucas schildert de Maagd Maria,
Geschilderd door Giorgio Vasari (1511–1574),
Geschilderd in 1565,
Fresco
© Basilica della Santissima Annunziata, Florence

Reflectie bij het fresco:

Vandaag vieren we het feest van Sint Lucas de Evangelist, schrijver van een van de vier evangeliën en de Handelingen van de Apostelen. Geboren in Antiochië, een stad in het huidige Turkije, was hij een arts, volgens de vroege christelijke traditie. Lucas was niet een van de oorspronkelijke twaalf apostelen, maar was een goede vriend van Sint Paulus, die hij vergezelde op verschillende zendingsreizen. Zijn evangelie biedt een uniek perspectief en benadrukt de universaliteit van Christus' boodschap. Lucas portretteert Jezus als de Redder voor alle mensen, niet alleen voor het Joodse volk. Deze inclusiviteit is te zien in zijn aandacht voor heidenen, verstotenen, gemarginaliseerden en armen, waarbij hij thema's als mededogen en sociale rechtvaardigheid benadrukt. Bijvoorbeeld, de gelijkenissen van de barmhartige Samaritaan en de verloren zoon, uniek voor Lucas, benadrukken genade, vergeving en liefde voor de naaste, ongeacht status of achtergrond. Lucas zou op hoge leeftijd zijn gestorven in Griekenland, rond 84 na Christus.

Sint Lucas is ook de beschermheilige van kunstenaars, een titel die grotendeels wordt toegeschreven aan de oude traditie dat hij zelf een kunstenaar was. Volgens de legende schilderde Lucas verschillende portretten van de Maagd Maria en Christus, wat bijdroeg aan zijn associatie met de beeldende kunst. Hoewel er geen definitief historisch bewijs is van zijn artistieke werk, bleef deze traditie bestaan ​​gedurende de middeleeuwen en daarna, en Lucas raakte nauw verbonden met de praktijk van heilige kunst. Zijn gedetailleerde en levendige beschrijvingen in het Evangelie zijn inderdaad weergegeven als een kunstenaar die verf op een doek aanbrengt, waarbij hij een prachtig beeld van Christus en Zijn boodschap vastlegt. De emotionele diepgang van zijn onderwerpen versterkt de verbinding met de creatieve kunsten nog verder. Als gevolg hiervan wordt Sint Lucas door kunstenaars vereerd als een voorbeeld van inspiratie en toewijding aan de schoonheid van het goddelijke, zowel in woord als beeld.

In de oosterse kerk wordt Sint Lucas vooral vereerd als de oorspronkelijke iconograaf, die wordt beschouwd als 'schrijver' van het eerste icoon van de Heilige Maagd Maria. Door de eeuwen heen hebben veel kunstenaars deze scène afgebeeld door Sint Lucas zittend voor een schildersezel te laten zien, een portret schilderend van de Maagd Maria die het Kind Jezus vasthoudt. In dit schilderij van Giorgio Vasari wordt Sint Lucas afgebeeld terwijl hij dit heilige beeld creëert, vergezeld door een gevleugelde os. De os symboliseert de opofferende aard van Christus' missie, terwijl de vleugels de verspreiding van het Evangelie over de hele wereld symboliseren. Dit fresco is te vinden in de kapel van Sint Lucas in de Basilica della Santissima Annunziata in Florence, een rustplaats voor veel beroemde kunstenaars, waaronder Benvenuto Cellini en Pontormo.

Deze kunstenaar, Giorgio Vasari (1511–1574), was een Italiaanse schilder, architect en schrijver, vooral bekend om zijn werk Lives of the Most Excellent Painters, Sculptors, and Architects, dat wordt beschouwd als de basis van de kunsthistorische geschriften. Hij speelde een belangrijke rol bij het vormgeven van de visie van de Renaissance op haar eigen artistieke prestaties, door gedetailleerde biografieën te leveren van sleutelfiguren als Leonardo da Vinci en Michelangelo, en zijn werk hielp het idee van de kunstenaar als een creatief genie te vestigen.

Lucas 10:1-9

1 Daarna stelde de Heer nog twee en zeventig anderen aan, en zond ze twee aan twee voor Zich uit naar elke stad of plaats, waar Hij zelf naar toe wilde gaan. 2 En Hij sprak tot hen: De oogst is groot, maar werklieden zijn er weinig. Vraagt dus den Heer van de oogst, dat Hij werklieden zendt in zijn oogst. — 3 Gaat heen; zie, Ik zend u als lammeren midden onder de wolven. 4 Draagt geen beurs mee, geen reiszak, geen schoenen; en groet niemand onderweg. — 5 Wanneer gij een huis binnenkomt, zegt dan eerst: Vrede aan dit huis! 6 En als daar een kind van de vrede woont, zal uw vrede op hem rusten; zo niet, dan keert hij terug op u. 7 Blijft in dat huis; eet en drinkt wat men er heeft; want de arbeider heeft recht op zijn loon. Gaat niet van het ene huis naar het andere. — 8 En in welke stad gij ook komt, waar men u ontvangt, eet wat u wordt voorgezet; 9 geneest de zieken die er zijn, en zegt hun: Het koninkrijk Gods is nabij.