Bron: E.H. Patrick van der Vorst (www.christian.art) 🇪🇸🇧🇪🇱🇺🇬🇧🇮🇹
Evangelie van 21 januari 2025

Feest van Sint Agnes, Maagd en Martelares

Sint Agnes,
Geschilderd door Simon Vouet (1590-1649),
Geschilderd in 1626
Olieverf op doek
© Sotheby's London, 8 december 2021, lot 16, verkocht voor £378.000

Reflectie bij het schilderij:

Gisteren vierden we het feest van Sint Sebastiaan en vandaag eren we Sint Agnes (291-304 n.Chr.), een andere martelares die in Rome werd vermoord tijdens de vervolgingen onder keizer Diocletianus in 304 n.Chr. Simon Vouet (1590-1649) portretteert haar hier met haar traditionele attribuut, een lam (agnus in het Latijn), dat zowel haar naam als haar maagdelijke onschuld symboliseert, naast een palmtak die haar martelaarschap vertegenwoordigt. Sint Agnes, geboren in Rome, wordt nog steeds diep vereerd in de stad. Zij en haar mede-maagdelijke martelares, Sint Catharina van Alexandrië, waren belangrijke figuren in het vroege christendom en ze werden vaak samen geschilderd. Het is waarschijnlijk dat dit schilderij oorspronkelijk deel uitmaakte van een paar, waarbij Agnes naar een bijbehorend doek naar Sint Catharina keek.

Volgens de legende was Sint Agnes een mooie jonge vrouw uit een rijke Romeinse familie, wiens hand voor een huwelijk zeer gewild was. Haar aanbidders, boos over haar standvastige toewijding aan God (ze zou op hun avances hebben gereageerd met de woorden: "Jezus Christus is mijn enige Echtgenoot", meldden haar bij de Romeinse autoriteiten als een christen. Op slechts 13-jarige leeftijd (!), stierf ze als maagdelijke martelares op 21 januari 304 na Christus, waarbij ze een erfenis van moed en geloof achterliet.

Ondanks dreigementen met marteling en dood bleef Agnes standvastig, haar jeugdige moed verbaasde zelfs haar beulen. De legende zegt dat toen ze ter dood werd veroordeeld, de vlammen van de paal om haar heen braken, waardoor ze onaangetast bleef, totdat ze uiteindelijk door het zwaard de marteldood stierf. Haar zuiverheid en geloof inspireerden generaties, en tot op de dag van vandaag wordt er elk jaar een lam ter ere van haar gezegend in Rome, Sint Agnes, bid voor ons!

Marcus 2:23-28

23 Eens ging Hij op de sabbat door het korenveld, en zijn leerlingen begonnen, al voortwandelend, aren te plukken. 24 En de farizeën zeiden Hem: Zie, waarom doen ze op de sabbat wat niet is geoorloofd? 25 Hij sprak tot hen: Hebt ge nooit gelezen, wat David deed, toen hij in nood was met zijn gevolg, en honger had? 26 Hoe hij onder den hogepriester Abjatár het huis van God binnenging, en de toonbroden opat, die alleen de priesters mogen eten: en hoe hij er ook van gaf aan hen, die bij hem waren? 27 En Hij vervolgde tot hen: De sabbat is om den mens gemaakt, en niet de mens om de sabbat. 28 De Mensenzoon is dus ook heer van de sabbat.

Bron: E.H. Patrick van der Vorst (www.christian.art) 🇮🇹🇬🇧🇱🇺🇧🇪🇪🇸
Evangelie van 20 januari 2025

Niemand doet nieuwe wijn in oude wijnzakken.

Bronzen beeldje van een sater met een wijnzak,
Griekenland,
3de-2de eeuw v.Chr.,
Brons
© Metropolitan Museum of Art, New York

Reflectie bij het antieke Griekse beeldje:

Een wijnzak is een oud vat voor wijn, gemaakt van gestikt dierenleer om een ​​vat te vormen voor opslag of transport. Grote wijnflessen bestonden gewoonweg niet. Wijn werd soms in aardewerken vaten gedaan, maar deze waren kwetsbaar en zeer breekbaar. In de oudheid waren wijnzakken essentieel om wijn mee te nemen tijdens het reizen. Dit antieke Griekse bronzen beeldje beeldt een sater af die een wijnzak op zijn schouder draagt, met een fakkel in zijn andere hand.

In de evangelielezing van vandaag uiten de discipelen van Johannes de Doper hun frustratie dat de discipelen van Jezus niet vasten. Vasten was, naast bidden en aalmoezen geven, een belangrijke religieuze plicht. Jezus legt uit dat er een tijd is om te vasten en een tijd om te feesten. Hij vergelijkt de vreugde van discipelschap met de viering van een bruiloftsfeest, waar de aanwezigheid van de bruidegom de gasten met vreugde vervult. Toch houdt discipelschap ook tijden in van het dragen van ons kruis in nederigheid. Christus volgen is zowel de vreugde van Zijn aanwezigheid omarmen als de discipline om Hem te zoeken met een nederig en vastend hart. Ons christelijk leven is het herkennen van het ritme van viering en opoffering.

Jezus verdiept deze leer met het beeld van wijnzakken. In Zijn tijd werd wijn bewaard in wijnzakken, en nieuwe wijn, nog steeds gistend, oefende druk uit die elastische, nieuwe zakken vereiste om te voorkomen dat ze barstten. Oude zakken, verhard door de tijd, konden de druk niet weerstaan. Maar Jezus' les is geen oproep om het oude te verwerpen voor het nieuwe. In plaats daarvan nodigt Hij ons uit om evenwicht te vinden. Net zoals zowel het Oude als het Nieuwe Testament ons begrip van Gods woord verrijken, worden we opgeroepen om het verleden te eren terwijl we open blijven staan ​​voor nieuwe bewegingen van de Heilige Geest. Jezus wil dat onze harten en gedachten als nieuwe wijnzakken zijn: flexibel, ontvankelijk en open voor groei, altijd uitbreidend; terwijl we ook de wijsheid en tradities uit het verleden waarderen

Marcus 2:18-22

18 De leerlingen van Johannes en de farizeën hadden eens een vastendag. En men kwam naar Hem toe, en zeide Hem: Waarom vasten de leerlingen van Johannes en van de farizeën, en vasten uw leerlingen niet? 19 Jesus sprak tot hen: Kunnen de bruiloftsgasten vasten, zolang de bruidegom bij hen is? Zolang ze den bruidegom bij zich hebben, kunnen ze niet vasten. 20 Maar de dagen zullen komen, dat de bruidegom van hen wordt weggenomen; op die dag zullen ze vasten. 21 Niemand zet een lap ongekrompen laken op een oud kleed; anders scheurt het nieuwe stuk van het oude af, en er ontstaat nog groter scheur. 22 Ook giet niemand nieuwe wijn in oude zakken; anders doet de wijn de zakken bersten en de wijn loopt weg; neen, nieuwe wijn in nieuwe zakken!

Bron: E.H. Patrick van der Vorst (www.christian.art)
Evangelie van 19 januari 2025

Er was een bruiloft in Kana in Galilea.

Het bruiloftsfeest in Kana,
Schilderij van Paolo Veronese (1528-1588),
Geschilderd in 1563,
Olieverf op doek
© Het Louvre Museum, Parijs

Reflectie bij het schilderij:

Velen van ons hebben uitnodigingen ontvangen voor bruiloften, vaak van mensen die ons dierbaar zijn, of het nu de bruid, de bruidegom of beiden zijn. Zulke uitnodigingen zijn betekenisvol omdat ze laten zien dat het paar ons waardeert en ons wil betrekken bij hun vreugde op hun belangrijke dag. Wanneer we accepteren, stappen we in hun cirkel van liefde en geluk, en delen we in een vreugde die zo diep is dat deze niet tot het paar kan worden beperkt, maar overstroomt om degenen te omarmen die belangrijk zijn geweest in hun leven.

In de evangelielezing van vandaag horen we over een bruiloft in Kana in Galilea, waar een jong stel zo'n uitnodiging deed aan Jezus, Zijn moeder en enkele van Zijn discipelen. Hun aanwezigheid bij de viering laat zien hoeveel respect het paar voor hen heeft. Deze gebeurtenis is het begin van Jezus' openbare leven in het Evangelie van Johannes. Het is overtuigend dat Zijn evangelie begint met Jezus die de vreugde deelt van een stel dat aan hun getrouwde leven begint en eindigt met hem die rouwt om het verlies van Lazarus, de broer van Maria en Martha. Net zoals Jezus zich verheugde met het pasgetrouwde stel in Kana, stond Hij ook bij de rouwende familie in Bethanië. Deze tegenstelling herinnert ons eraan dat Jezus ten volle leefde tussen de mensen, en zowel hun momenten van intense vreugde als hun diepste verdriet deelde.

Waarschijnlijk een van de meest spectaculaire en theatrale afbeeldingen van het huwelijksfeest van Kana, is het doek van Paolo Veronese, dat zich nu in het Louvre Museum bevindt. Het is een monumentaal (6,77 m × 9,94 m; 267 in × 391 in.) meesterwerk dat de Bijbelse scène van Jezus die water in wijn verandert, Zijn eerste wonder, levendig vastlegt. De scène ontvouwt zich in een bruisende, weelderige banketsetting, met meer dan 130 figuren, waaronder Jezus en Maria, in het midden van de compositie te midden van een weelderig feest. Veronese combineert op meesterlijke wijze het Bijbelse verhaal met de hedendaagse Venetiaanse samenleving, aangezien de afgebeelde kleding, architectuur en gebruiken het Venetië van de 16de eeuw weerspiegelen. Het schilderij is doordrenkt van dynamische energie, met muzikanten, bedienden en gasten die levendige interacties aangaan, terwijl subtiele details, zoals de waterkruiken, wijzen op het wonderbaarlijke moment dat zich ontvouwt. Zoveel om naar te kijken! Het schilderij werd op 6 juni 1562 in opdracht van de Orde van Sint Benedictus gemaakt om de grote muur van de nieuwe refter van het klooster te versieren, ontworpen door de architect Andrea Palladio, in het San Giorgio-klooster. Onder de bruiloftsgasten bevinden zich historische figuren, zoals de vorsten Eleonora van Oostenrijk, Frans I van Frankrijk en Maria I van Engeland, Suleiman de Grote, tiende sultan van het Ottomaanse Rijk, en de Heilige Roomse keizer Karel V.

Johannes 2:1-11

1 En de derde dag werd er een bruiloft gevierd te Kana van Galilea. De moeder van Jesus was er tegenwoordig, 2 en ook Jesus met zijn leerlingen waren ter bruiloft genodigd. 3 En toen er gebrek kwam aan wijn, sprak de moeder van Jesus tot Hem: Ze hebben geen wijn meer. 4 Maar Jesus zeide haar: Vrouw, wat is er tussen Mij en u? Nog is mijn uur niet gekomen. 5 Zijn moeder sprak tot de bedienden: Doet wat Hij u zeggen zal. 6 Daar waren nu zes stenen kruiken, elk van twee of drie maten inhoud, die er voor de joodse reiniging waren geplaatst. 7 Jesus zei hun: Vult de kruiken met water. Ze vulden ze tot boven toe. 8 Toen sprak Hij tot hen: Schept er nu uit, en brengt het naar den hofmeester. Ze brachten het. 9 Zodra nu de hofmeester van het water geproefd had, dat wijn was geworden, (hij wist niet, waar die vandaan kwam; maar de bedienden, die het water hadden geschept, wisten het wel), riep de hofmeester den bruidegom, 10 en zeide tot hem: Iedereen schenkt eerst de goede wijn, en als men goed gedronken heeft, dan de mindere soort; maar gij hebt de goede wijn tot nu toe bewaard. 11 Zo deed Jesus zijn eerste wonder te Kana van Galilea, en openbaarde Hij zijn heerlijkheid. En zijn leerlingen geloofden in Hem.

Bron: E.H. Patrick van der Vorst (www.christian.art) 🇮🇹🇬🇧🇪🇸🇧🇪🇱🇺
Evangelie van 18 januari 2025

Waarom eet Hij met tollenaars en zondaars?

An Election Entertainment,
Schilderij van William Hogarth (1697–1764),
Geschilderd 1754-1755,
Olieverf op doek
© Sir John Soane Museum, Londen

Reflectie bij het schilderij:

In zijn eerste brief aan de Korintiërs verwijst Paulus naar een bekend stukje wijsheid: 'slecht gezelschap verpest goede zeden'. Dit inzicht is niet uniek christelijk, maar is te vinden in verschillende culturen en tradities. We zeggen ook: 'Laat me je vrienden zien en ik zal je vertellen wie je bent.' Door de geschiedenis heen is er een gedeelde overtuiging geweest dat de mensen waarmee we ons omringen, invloed hebben op wie we worden. De uitdrukking 'slecht gezelschap verpest goede zeden' was echter zeker niet van toepassing op Jezus.

In het evangelie van vandaag zien we Hem opzettelijk omgaan met mensen die door de maatschappij als ongewenst worden beschouwd. Wanneer Hij Levi, een belastinginner, oproept om Hem te volgen, dineert Jezus in Levi's huis, in het gezelschap van andere belastinginners en zogenaamde zondaars. De schriftgeleerden betwisten dit en vragen Zijn discipelen: 'Waarom eet Hij met belastinginners en zondaars?' Hun vraag weerspiegelt de veronderstelling dat dergelijk gezelschap corrumpeert. Maar het tegenovergestelde gebeurt: in plaats van te worden verminderd door hun zonde, verheft Jezus hen door Zijn goedheid, net zoals een dokter de zieken geneest zonder hun ziekte op te lopen. Als zondaars op verschillende manieren, hebben we allemaal dezelfde transformerende aanwezigheid nodig die Jezus aanbiedt om ons op te tillen.

William Hogarth (1697–1764) is beroemd om zijn serie schilderijen en gravures die morele onderwerpen onderzoeken. Hier zien we een interessante kijk op vrienden die zich misschien mengen met slecht gezelschap. Hogarths werken, vol scherpe satire en zwarte humor, bekritiseren de ondeugden en dwaasheden van de Georgische samenleving en vertellen waarschuwende verhalen over de gevaren van moreel verval. Sir John Soane verwierf twee van Hogarths beroemde series, A Rake's Progress en An Election. Het vierdelige An Election is geïnspireerd op een echte verkiezing in Oxfordshire in 1764 en is een satire op de wijdverbreide corruptie van zowel de Whig- als de Tory-partij. In de eerste scène, die het schilderij is dat hier vandaag is afgebeeld, getiteld The Election Entertainment, organiseren de Whigs een chaotisch banket voor invloedrijke vrienden. Te midden van de losbandigheid stort de burgemeester in elkaar nadat hij te veel oesters heeft gegeten, gooit een bediende een po uit het raam op een Tory-protest beneden en flirt een van de kandidaten, zich er niet van bewust dat zijn pruik vlam vat, schaamteloos met een mollige oudere vrouw. De scène legt de absurditeit en morele teloorgang van die periode levendig vast.

Marcus 2:13-17

13 Weer ging Hij uit naar het meer, en heel de menigte kwam naar Hem toe; en Hij onderrichtte ze. 14 In het voorbijgaan zag Hij Levi, den zoon van Alfeus, aan het tolhuis zitten; en Hij zei hem: Volg Mij! Hij stond op, en volgde Hem. 15 Toen Hij eens in diens huis aan tafel was, lagen ook vele tollenaars en zondaars met Jesus en zijn leerlingen aan; want velen waren Hem gevolgd. 16 De schriftgeleerden en farizeën zagen dus, dat Hij met de tollenaars en zondaars at, en zeiden tot zijn leerlingen: Waarom eet Hij met tollenaars en zondaars? 17 Jesus hoorde het, en sprak tot hen: De gezonden hebben geen geneesheer nodig, wel de zieken. Ik ben niet gekomen, om rechtvaardigen, maar om zondaars te roepen.

Bron: E.H. Patrick van der Vorst (www.christian.art) 🇬🇧🇪🇸🇮🇹🇱🇺🇧🇪
Evangelie van 17 januari 2025

Feest van Sint Antonius de Grote

De verzoeking van Sint Antonius,
Schilderij van Michelangelo (Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni, 1475-1564),
Geschilderd circa 1487-1488,
Olieverf en tempera op paneel
© Kimbell Art Museum in Fort Worth, Texas

Reflectie bij het schilderij:

Sint Antonius de Grote (251-356), ook bekend als Antonius van Egypte of Antonius de Abt, wordt algemeen beschouwd als de vader van het christelijk monnikendom. Geboren in een rijke familie in Coma, Egypte, voelde Antonius een goddelijke roeping nadat hij de boodschap van het evangelie had gehoord om "te verkopen wat je hebt en aan de armen te geven." Hij reageerde door zijn erfenis te verdelen onder de behoeftigen en zichzelf te wijden aan een leven van ascese. Op zoek naar eenzaamheid trok hij zich terug in de woestijn, waar hij geïsoleerd leefde, vastte, bad en vocht tegen spirituele verleidingen. Antonius' sobere levensstijl en spirituele wijsheid trokken discipelen aan en hij werd een model van heiligheid en discipline, en inspireerde talloze anderen om het kloosterleven te omarmen. Alles wat we weten over Antonius' leven komt uit de biografie The Life of Anthony, geschreven door Athanasius van Alexandrië. Atahnasius presenteerde Antonius als een spirituele held en populariseerde de idealen van het kloosterleven.

De verleidingen van Sint Antonius, die zijn spirituele gevechten tegen demonische krachten en aardse verleidingen uitbeelden, hebben kunstenaars door de eeuwen heen geboeid en geïnspireerd. Van de iconografie van de vroege middeleeuwen tot de renaissance en daarna. Kunstenaars als Hieronymus Bosch, Salvador Dalí en Michelangelo hebben allemaal de beproevingen van Sint Antonius geïnterpreteerd en het onderwerp gebruikt om thema's van verleiding, innerlijke strijd en goddelijke triomf te onderzoeken. De levendige beelden van bizarre demonen en het onwankelbare geloof van de heilige blijven resoneren, waardoor het een tijdloze bron van artistieke creativiteit is.

De kwelling van Sint Antonius (ook bekend als De verzoeking van Sint Antonius) is een opmerkelijk schilderij dat Michelangelo rond 1487-1488 maakte toen hij pas 12 of 13 jaar oud was! Absoluut opmerkelijk! Dit vroege werk is een nauwkeurige kopie van een beroemde gravure van de Duitse kunstenaar Martin Schongauer, die het enorme talent van de jonge Michelangelo en zijn vermogen om ingewikkelde ontwerpen om te zetten in levendige geschilderde vormen laat zien. Het schilderij toont de dramatische scène van Sint Antonius die wordt aangevallen door groteske demonen terwijl hij standvastig weerstand biedt aan verleiding, een levendige weergave van spirituele strijd. Michelangelo's versie toont zijn vroege beheersing van textuur, met name in de gedetailleerde weergave van de huid en gelaatstrekken van de demonen, en hint naar het artistieke genie dat later zijn carrière zou definiëren. Het staat bekend als een van de vroegste bekende schilderijen die aan Michelangelo worden toegeschreven en een fascinerend voorbeeld van zijn jeugdige verkenning van zowel technische vaardigheid als thematische diepgang.

Marcus 2:1-12

1 Na enige tijd kwam Hij weer te Kafárnaum terug. 2 Toen men hoorde, dat Hij binnenshuis was, kwamen er aanstonds zo velen bijeen, dat er geen plaats genoeg was, zelfs niet aan de deur. En Hij preekte hun het woord. 3 Nu kwam men Hem een lamme brengen, die door vier man gedragen werd. 4 Daar ze hem wegens de menigte niet bij Hem konden brengen, maakten ze een opening in het dak, waar Hij was; en toen ze het hadden opengebroken, lieten ze het bed, waarop de lamme lag, naar beneden. 5 Toen Jesus hun geloof zag, sprak Hij tot den lamme: Mijn zoon, uw zonden zijn u vergeven. 6 Nu zaten er enige schriftgeleerden bij, die bij zichzelf dachten: 7 Hoe kan Hij zó spreken? Hij lastert God! Wie kan zonden vergeven, dan God alleen? 8 Aanstonds doorzag Jesus in zijn geest, dat ze zo bij zichzelf dachten; en Hij sprak tot hen: Waarom denkt ge dit bij uzelf? 9 Wat is gemakkelijker, tot den lamme te zeggen: uw zonden worden u vergeven, of te zeggen: sta op, neem uw bed, en ga heen. 10 Welnu, opdat ge weten moogt, dat de Mensenzoon macht heeft op aarde, om zonden te vergeven, (hier sprak hij tot den lamme 11 Ik zeg u: sta op, neem uw bed, en ga naar huis. 12 Onmiddellijk stond hij op, nam zijn bed, en ging heen ten aanschouwen van allen, zodat allen verbaasd waren, God loofden, en zeiden: Nooit hebben we zo iets gezien.