Bron: E.H. Patrick van der Vorst (www.christian.art) 🇬🇧🇧🇪🇱🇺🇪🇸🇮🇹
Evangelie van 14 mei 2024
Feest van de heilige Matthias
Sint Matthias,
Atelier van Simone Martini (1284-1344),
Geschilderd omstreeks 1317,
Tempera op hout, goudgrond
© Metropolitan Museum, New York
Reflectie bij het schilderij:
Vandaag vieren wij het feest van de heilige Matthias. In Handelingen van de Apostelen hoofdstuk 1 wordt Matthias gekozen om Judas Iskariot te vervangen als een van de twaalf apostelen. Na het verraad en de dood van Judas besloten de overige elf een vervanger te selecteren om hun aantal terug te brengen tot twaalf. Ze baden om leiding en toen ze vervolgens het lot wierpen, werd Matthias uitgekozen om zich als apostel bij de groep aan te sluiten. Deze gebeurtenis wordt beschreven in Handelingen 1:15-26. Hoewel Matthias niet in de evangeliën wordt genoemd, staat er in de Handelingen dat hij vanaf Zijn doopsel tot aan Zijn hemelvaart bij Jezus was geweest, dus hij kende Jezus en Zijn apostelen heel goed en was, net als zij, een getuige van de opstanding.
Dit beschilderde paneel, vervaardigd rond 1317 in Siena, zou deel hebben uitgemaakt van een predella van een groot altaarstuk of een rij schilderijen waarop ook de andere elf apostelen zijn afgebeeld. Daarom werd Matthias waarschijnlijk aan de linkerkant geplaatst, kijkend naar beneden naar het altaar aan de rechterkant. De Bijbel die hij vasthoudt wijst ook in die richting. Dit is een goed voorbeeld van de interactie van een schilderij met de ruimte buiten het schilderij zelf: er vindt hier onder de geschilderde panelen een prachtige wisselwerking plaats tussen kunst en de liturgie van de Eucharistie.
Volgens de legende predikte Matthias in Judea. Hij werd voor de Hogepriester gedaagd en veroordeeld tot de dood door steniging. Toen dit op wonderbaarlijke wijze mislukte, werd hij gedood met een bijl. In de kunst wordt hij dus vaak afgebeeld met een bijl, maar wanneer hij wordt geschilderd als onderdeel van een altaarstuk, zoals hier het geval is, wordt hij meestal afgebeeld met de Bijbel in zijn hand, als een vriendelijker beeld.
Johannes 15:9-17
9 Zoals de Vader Mij heeft bemind, zo ook heb Ik u bemind; blijft in mijn liefde. 10 Wanneer gij mijn geboden onderhoudt, zult gij in mijn liefde blijven; zoals ook Ik de geboden van mijn Vader heb onderhouden, en in zijn liefde blijf. 11 Dit alles heb Ik tot u gezegd, opdat mijn vreugde uw deel mag worden, en uw vreugde volkomen mag zijn. — 12 Dit is mijn gebod: Hebt elkander lief, zoals Ik u heb bemind. 13 Niemand heeft groter liefde dan hij, die zijn leven geeft voor zijn vrienden. 14 Gij zijt mijn vrienden, zo gij doet, wat Ik u gebied. 15 Ik noem u geen dienstknechten meer, want de knecht weet niet wat zijn heer doet; maar u heb Ik vrienden genoemd, omdat Ik u alles bekend heb gemaakt, wat Ik van mijn Vader gehoord heb. 16 Niet gij hebt Mij uitverkoren, maar Ik heb ú uitverkoren; en Ik heb u aangesteld, om vrucht te gaan dragen, en wèl blijvende vrucht; en de Vader geve u alles, wat gij Hem in mijn naam zult vragen. 17 Dit leg Ik u op: Hebt elkander lief.