Bron: E.H. Patrick van der Vorst (www.christian.art) 🇱🇺🇪🇸🇮🇹🇬🇧🇧🇪
Evangelie van 8 december 2024

De stem die roept in de woestijn: bereid je voor!

Johannes de Doper
Geschilderd door El Greco (1541-1614),
Geschilderd tussen 1597-1607,
Olieverf op doek
© Legion of Honor Museum, San Francisco

Reflectie bij het schilderij:

Nu Kerstmis nog maar iets meer dan twee weken weg is, zullen veel mensen die ver van hun familie wonen of zelfs in het buitenland wonen, binnenkort aan hun reis naar huis beginnen. Een van de meest gekoesterde tradities die met Kerstmis worden geassocieerd, is deze poging om naar huis terug te keren of anderen te verwelkomen. De uitdrukking "thuis voor Kerstmis" is een oprechte uitdrukking van het seizoen geworden, die de warmte en vreugde van het herenigen met dierbaren belichaamt. Voor degenen die niet naar huis kunnen terugkeren, zoals personen in ziekenhuizen of verzorgingshuizen, worden speciale inspanningen gedaan om de ervaring van thuis voor hen te herscheppen, zodat de liefde en de geest van het seizoen iedereen bereiken.

In de lezing van vandaag horen we de stem van Johannes de Doper die roept in de woestijn. Hij wordt geroepen, en roept ons, om naar huis te komen - naar huis om samen te komen rond onze christelijke familie, waar we binnenkort de komst van Christus bij de kribbe zullen vieren. Maar voordat we dat moment bereiken, moeten we doorgaan met onze Adventsreis. Deze laatste twee weken nodigen ons uit om onszelf stap voor stap voor te bereiden om dichter bij het licht van Christus te komen, dat binnenkort onze wereld zal binnenkomen.

El Greco's ‘Johannes de Doper’ is een opvallende en onconventionele uitbeelding van de heilige. Johannes wordt afgebeeld als een dunne, bijna buitenaardse figuur gekleed in dierenhuiden, wat zijn ascetische levensstijl benadrukt. Hij houdt een lange staf vast met een kruisvormige top, een symbool van zijn profetische rol in het aankondigen van Christus. Naast hem rust een kleiner kruis naast een lam dat op een rots zit, dat het Agnus Dei (Lam van God) voorstelt, een directe verwijzing naar Christus als de redder die geofferd wordt. De wolken die het hoofd van Johannes omcirkelen vormen een subtiele, etherische halo, die zijn goddelijke doel suggereert. Uniek is dat El Greco het verre beeld van het klooster van El Escorial opneemt, waardoor het schilderij gegrondvest is in de culturele context van het 16de eeuwse Spanje. El Greco laat de traditionele Renaissance-idealisering van Sint-Jan als een figuur van mannelijke schoonheid varen, maar verlengt in plaats daarvan zijn vorm en schildert hem af als een uitgemergelde, bijna spookachtige figuur. Deze vervorming onderstreept de zelfverloochening, opoffering en toewijding van de heilige aan zijn missie.

Lucas 3:1-6

1 In het vijftiende regeringsjaar van keizer Tiberius, toen Pontius Pilatus landvoogd was van Judea, Herodes viervorst van Galilea, zijn broer Filippus viervorst van Iturea en het gewest Trachonitis, en Lusánias viervorst van Abilene. 2 onder den hogepriester Annas en Káifas, kwam Gods woord tot Johannes, den zoon van Zakarias, in de woestijn. 3 Toen trad hij op in heel de omtrek van de Jordaan, en preekte een doopsel van boetvaardigheid tot vergiffenis der zonden; 4 zoals geschreven staat in het boek der voorspellingen van den profeet Isaias: De stem van een roepende in de woestijn. Bereidt de weg des Heren, Maakt recht zijn paden. 5 Elk ravijn zal worden gedempt, Iedere berg en heuvel worden geslecht; De kronkelpaden zullen recht, De oneffene wegen effen worden. 6 En alle vlees zal zien Gods heil.