INTRODUKTIE
Er is maar weinig te bedenken dat mensen meer bezig houdt dan geld. Dat komt omdat geld voor het overgrote deel van de mensheid een onoverkomelijk probleem is.
Geld; munten en bankbiljetten, is in het gunstigste geval bedoeld om (ruil)handel makkelijker te laten verlopen. Het stelt mensen in staat te ruilen - handelen - zonder direkt goederen of diensten te leveren.
Eén van de dingen dat geld tot een probleem maakt is INFLATIE.
Inflatie is de situatie waarin de kosten voor goederen of diensten stijgen omdat geld, om welke reden dan ook, in waarde daalt. Dat gebeurt over het algemeen wanneer de geldvoorraad groter wordt dan de voorraad goederen en diensten. Dat inflatie stijgt met 5% of met 50% maakt op zich niet zoveel uit, de uitkomst is altijd dezelfde.
Een ander gegeven dat geld tot een probleem maakt is dat geld is getransformeerd tot het eigen handelsmiddel waardoor geld belangrijker wordt bevonden dan daadwerkelijke goederen of diensten.
Geld zelf is niet waardevol, de goederen of diensten die je ervoor kunt krijgen des temeer. De rijkdom van een persoon, bedrijf of land wordt uiteindelijk bepaald door het geleverde produkt in de vorm van goederen of diensten en de uitwisseling ervan, niet door de hoeveelheid geld dat wordt gemaakt, uitgegeven, ontvangen of in bezit gehouden.
Geld wordt verondersteld waardevol te zijn omdat (munt)geld in eerste instantie werd vervaardigd van waardevol geachte grondstoffen: Goud, Zilver, Brons. Vandaar ook de overeenkomstige kleuren van muntgeld.
Zonder produktie van goederen, aanbod van diensten en de uitwisseling ervan, verliest geld per direkt de veronderstelde waarde. Een persoon, bedrijf of land kan overleven zonder geld zolang er produktie van goederen en aanbod van diensten is die uitgewisseld worden. Het doel van geld is dan om te bemiddelen in de handel van goederen en diensten. Geld is dan een verlengstuk (gelijk een afspraak, een belofte) in de (ruil)handel.
Ruilhandel is simpelweg het uitwisselen van goederen en diensten. Produktie van goederen, aanbod van diensten en de uitwisseling daarvan is de basis van iedere economie waarin geld in principe volledig overbodig is.
Geld vindt de oorsprong in schuldbekentenissen. Een schuldbekentenis is een stuk papier (een document, een waardepapier) waarop vermeld staat dat iemand belooft een openstaande schuld te voldoen. Dat betekent dat de drager van de schuldbekentenis bij de schrijver van de bekentenis op elk gewenst moment de beloofde goederen of diensten kan opeisen.
De (uit)schrijver van een schuldbekentenis blijft, ondanks dat de bekentenis door diverse handen kan gaan, ALTIJD de eigenaar van de bekentenis door middel van het produkt of de dienst waar het voor staat.
Geld; valuta, is simpelweg een extensie in de ruilhandel, een (hulp)middel tot een doel, niet een doel op zich, dat kan je er echter wel van maken....
HET VERHAAL
Bron: "Funny Money", William Bramley, "The Gods of Eden". ©1989. Avon Books, New York. ISBN 0-380-71807-3
Adaptie: JVH®'95.
*
Europa, Italië, zo rond het begin van de 15de eeuw (1400).
Geld; valuta, - een monetair stelsel voor de daaropvolgende periode - staat op het punt "uitgevonden", beter gezegd geherintroduceerd, te worden.
Het is zaterdagmiddag en iedereen uit de wijde omgeving is bijeen op het marktplein van een voor de omgeving centraal gelegen dorp om ruilhandel te plegen.
Een kippenboer is op de markt om een zak appels te bemachtigen in ruil voor twee van zijn kippen maar heeft de kippen niet bij zich. Hij schrijft een schuldbekentenis uit ter waarde van twee kippen, de appelverkoper gaat akkoord, en de ruil is gesloten. De kippenboer heeft nu een zak appels en de appelverkoper een schuldbekentenis ter waarde van twee kippen. Het is nu aan de appelverkoper om op elk gewenst moment naar de kippenboerderij te gaan om de schuldbekentenis in te wisselen voor twee echte kippen.
Tegen het einde van de marktdag besluit de appelverkoper de schuldbekentenis in te wisselen en gaat op pad. Onderweg, wandelend over de de markt, komt de appelverkoper langs een kraam met de prachtigste zijde stoffen net gearriveerd vanuit het buitenland. Op dat moment schiet het de appelverkoper te binnen dat hij zijn vrouw al weken geleden had belooft een stuk zijde mee te nemen en stelt de zijdekoopman voor een stuk zijde te ruilen voor een paar appels. De zijdekoopman heeft echter geen behoefte aan appels. Ze onderhandelen een tijdje, maar komen er niet uit.
Dan denkt de appelverkoper aan de schuldbekentenis ter waarde van twee kippen en stelt de zijdekoopman voor om een stuk zijde te ruilen voor een schuldbekentenis ter waarde van twee kippen. De zijdekoopman gaat akkoord en beide handelaren zijn tevreden.
Het is nu aan de zijdekoopman om de schuldbekentenis in te wisselen op de boerderij van de kippenboer voor twee echte kippen. Het loopt echter tegen het einde van de marktdag en de zijdekoopman besluit de schuldbekentenis later, tijdens een volgende marktdag, in te wisselen.
De schuldbekentenis ter waarde van twee kippen is op één dag drie keer van eigenaar (drager) veranderd zonder dat iemand ooit een kip heeft gezien, en, de schuldbekentenis komt later bij de kippenboer (eigenaar) terug dan de kippenboer had verwacht. Daarmee doet de kippenboer een ontdekking die de wereld zal veranderen.
De kippenboer weet nu dat er tijd overheen kan gaan voordat iemand een schuldbekentenis komt inwisselen. De kippenboer weet nu ook dat een schuldbekentenis van hand tot hand gaat want de zijdekoopman die later op de boerderij komt om de schuldbekentenis in te wisselen is niet degene aan wie de kippenboer zelf de schuldbekentenis had uitgeschreven. Dat betekent dat de schuldbekentenis blijkbaar zodanig waardevol wordt bevonden dat mensen de schuldbekentenis zien als echte handel en dus mogelijkerwijs langer zou kunnen circuleren en in het gunstigste geval helemaal niet meer bij de kippenboer terug komt.
Door deze wetenschap vat de kippenboer het plan op meer schuldbekentenissen uit te gaan schrijven dan hij daadwerkelijk kan verantwoorden aan de hand van waar de schuldbekentenissen voor staan, zijn kippen. Tegen de tijd dat alle schuldbekentenissen bij hem teruggekomen zijn heeft hij allang weer nieuwe kippen gebroed uit de eieren door de kippen gelegd. Eieren zijn geen kippen, dat is waar, maar zullen dat wel worden. Een gouden vondst. Kan niet stuk. Zo gedacht, zo gedaan.
De kippenboer handelt nu niet meer rechtstreeks met kippen maar schrijft naar hartenlust net zoveel schuldbekentenissen uit als hij zelf wil om in bezit te krijgen wat hij wenst en de ontvangers (dragers) van de schuldbekentenissen kunnen op elk gewenst moment naar de boerderij komen om de schuldbekentenissen in te wisselen.
Er is nu een begin gemaakt met een nieuw economisch systeem. Het oude systeem is productie van goederen en leveren van diensten en de uitwisseling ervan. Het nieuwe systeem is het verstrekken van een op zich waardeloos stuk papier dat staat voor een product of een dienst dat het in werkelijkheid niet is, maar dat wel kan verworden mits ingeleverd bij eigenaar van de schuldbekentenis dan wel geruild voor andere goederen of diensten.
Het op zich waardeloze stuk papier is daarmee getransformeerd tot het eigen handelsmiddel wat het in werkelijkheid niet is. Immers, er bestaan in werkelijkheid maar twee vormen van handelsmiddel: Goederen en Diensten.
Nu liggen er twee mogelijkheden open. Alles gaat goed zolang de kippenboer genoeg kippen heeft op het moment dat de schuldbekentenissen bij hem worden ingewisseld. De kippenboer kan ook overmoedig worden en zodanig veel schuldbekentenissen uitschrijven dat mensen ze gaan weigeren omdat ze er al zoveel hebben, en, ondanks dat een schuldbekentenis op zich wel handig leek, zijn mensen tot de ontdekking gekomen dat een schuldbekentenis geen daadwerkelijke handel is - een direkt te gebruiken levensbehoefte.
Als de kippenboer wil blijven handelen met schuldbekentenissen heeft hij geen andere keus dan meer kippen bieden dan hij voorheen bood voor dat wat hij hebben wil om daarmee de andere handelaren het idee te geven dat het voor hen nog steeds interessant blijft om te handelen met schuldbekentenissen die dan weer ingewisseld kunnen worden voor echte kippen.
Bij de appelverkoper betekent dat, dat de kippenboer voor de appels nu 3, 4, 5 of zelfs 6 kippen gaat bieden. De kippenboer is nu schuldbekentenissen aan het uitschrijven ter waarde van 2,3,4,5 en 6 kippen. Omdat er inmiddels al zoveel schuldbekentenissen in omloop zijn worden ze steeds minder waard en moet de kippenboer steeds meer kippen gaan bieden voor goederen of diensten middels de schuldbekentenissen.
Dat verschijnsel noemen we INFLATIE.
Iets dat daar automatisch op volgt is het volgende:
Omdat er al zoveel schuldbekentenissen in omloop zijn zullen die sneller dan voorheen bij de kippenboer terugkomen, noodzakelijke levensbehoeften voor een op zich waardeloos stuk papier, waardoor de kippenboer in de problemen komt. De kippenboer merkt door het sneller terugkomen van zijn schuldbekentenissen dat zijn voorraad kippen (zijn werkelijke rijkdom en dus niet de schuldbekentenissen, hoewel dat wel zo leek doordat wat hij in eerste instantie door de schuldbekentenissen kon bemachtigen) razendsnel slinkt, en dat, terwijl er in verhouding nog maar een klein gedeelte van zijn schuldbekentenissen is ingeleverd - er gaan er dus nog meer terugkomen, meer dan hij kippen bezit.
Om zelf een aantal kippen in bezit te kunnen houden om eieren te leggen, waar dan weer kippen uit komen, heeft de kippenboer geen andere keus dan de waarde van zijn schuldbekentenissen te verminderen - te verlagen. Tijdens de eerst volgende marktdag vertelt de kippenboer dat zijn schuldbekentenissen nog maar de helft waard zijn overeenkomstig de waarde vermeld op de diverse schuldbekentenissen.
Dit verschijnsel noemen we DEFLATIE.
De kippenboer vertelt er voor het gemak even niet bij dat hij meer schuldbekentenissen heeft uitgeschreven dan hij werkelijk kon verantwoorden middels zijn kippen, dus verzint hij een excuus. Hij vertelt dat hij genoodzaakt is zijn schuldbekentenissen in waarde te laten dalen omdat er op de boerderij een epidemie(!) onder zijn kippen is uitgebroken waardoor tweederde van zijn kippen is doodgegaan. Hij zal er niet echt populair door worden en iedereen verliest het vertrouwen in de waarde van zijn schuldbekentenissen, maar de handelaren begrijpen wel dat een dergelijke ramp iedereen kan over komen.
Omdat mensen goedgelovig zijn kunnen ze begrip opbrengen voor de situatie van de kippenboer en door het valse excuus komt het bedrog van de kippenboer niet aan het licht.
De kippenboer moet nu dus weer terug naar rechtstreekse handel: echte kippen rechtstreeks ruilen voor goederen of diensten.
Na verloop van tijd zullen mensen het incident vergeten, zijn er andere handelaren op de markt verschenen en kan het hele verhaal weer van voor af aan beginnen.
Precies dat, wat zou gebeuren met de (her)introductie van geld, valuta ...
_______________________________________________________________________________________
Lees het verhaal nu nog een keer met de volgende 'kleine' verandering in de rolverdeling.
SCHULDBEKENTENIS = CHEQUE, BANKBILJET, BETAALPAS, BANKREKENING ENZ.
KIPPENBOER = BANKIER
KIPPEN = MUNTGELD (GOUD, ZILVER, BRONS)
KIPPENBOERDERIJ = BANK
.
(!) De epidemie bij de kippenboer wordt bij de bankier een brand, die hij zelf heeft aangestoken of heeft laten aansteken waarbij geen daadwerkelijk geld verloren is gegaan, maar wel wordt verteld.
Nog beter: een bankoverval ..... die nooit heeft plaatsgevonden.
Herlezen?
En? Trucje duidelijk?
Geld is dus niet het probleem, want geen doel op zich, geld is 'slechts' een middel tot een doel: schuld.
Creëer schuld, controleer/manipuleer die schuld, om het even welk soort schuld, en dan controleer je alles (middels chantage).
IK WIL DE WERELD, PLUS 5%
Lotte Olivier 4 jr
Die kippenboer is natuurlijk een snaak dat 'ie klakkeloos prentjes met kippen-waardebonnen bijdrukt. Daarbij, die kipjes kunnen door een strenge winter of nare vos van de een op de andere dag dood zijn - weg inkomsten! 't Zou niet beter zijn als we in plaats van kipjes iets ter ruiling gebruiken dat niet zo makkelijk bij de maken is? Zeg goud, of diamanten? Daar moet je serieus moeite voor doen en is niet zomaar te kopieren. En dat goud verdeel je dan in klein handzame stukjes zodat je ze handig bij je kan houden. Ziehier, de goudstandaard! Apart dat het hele concept schuld daarbij nog niet om de hoek is gekomen. Goud is dus de oplossing! En vind je 't niks, kan je het altijd nog omsmelten en een ketting van maken!