Ontdek boeiende inhoud en diverse perspectieven op onze Ontdek-pagina. Ontdek nieuwe ideeën en voer zinvolle gesprekken
WEDEROM EEN ZIEK PLAN VAN HUGO DE JONGE
18 jun 2024
Bijna 40.000 nieuwbouwwoningen komen dichter bij drukke wegen te staan dan de GGD adviseert. De lucht zou te vervuild zijn en daardoor gevaarlijk zijn voor de volksgezondheid. Toekomstige bewoners van huurhuizen lijken vooral de klos.
Dat blijkt uit een data-onderzoek van onderzoeksplatform Investico, dat samenwerkte met verschillende Nederlandse nieuwsmedia.
Het gaat in totaal om 204 nieuwbouwprojecten die de komende elf jaar door heel het land gebouwd worden. De gemeenten hebben deze plannen al goedgekeurd of de woningen al laten bouwen, terwijl ze niet voldoen aan de richtlijn van de GGD.
Die adviseert dat huizen gebouwd moeten worden op minimaal 150 meter afstand van een snelweg, minimaal 50 meter van een drukke buitenstedelijke weg en minimaal 25 meter van een drukke binnenstedelijke weg.
Wanneer dat niet gebeurt, komt de volksgezondheid in het geding. In de lucht rond drukke wegen zit fijnstof en stikstofdioxide. Dat kan luchtwegklachten als astma veroorzaken en verhoogt het risico op longkanker, hart- en vaatziekten en diabetes.
Steeds vaker gebouwd op ongeschikte locaties
De (toekomstige) bewoners van deze 40.000 woningen lopen dus het risico om hun gezondheid te beschadigen. Met een gemiddeld huishouden van 2,1 personen, komt dat neer op zo'n 80.000 mensen. Dat aantal zal naar verwachting toenemen, omdat veel plannen nog in de maak zijn.
In de plannen zijn ook zorgappartementen voor ouderen opgenomen. Zij hebben extra last van vervuilde lucht.
Volgens de GGD gebeurt het steeds vaker dat er gebouwd wordt op ongeschikte locaties. Gemeenten verwijzen zelf naar de wettelijke regels waar zij zich aan houden. Daarin zijn Europese grenswaarden voor fijnstof en stikstofdioxide opgenomen. Maar die zijn volgens Investico zo ruim, dat ze in vrijwel heel Nederland makkelijk worden gehaald.
Grotere gezondheidskloof
Opvallend is dat vooral huurwoningen te dicht naast wegen komen te liggen. Twee derde van de woningen komt volgens de analyse uit de sociale huursector of zijn huurhuizen uit het middensegment en de vrije sector.
Dat komt doordat er een prijsprikkel mist in het systeem van huurwoningen, legt hoogleraar grond- en vastgoedontwikkeling Edwin Buitelaar (Universiteit Utrecht) uit aan Investico. "Op de prijs van sociale huur en vrije sector huurwoningen heeft de locatie minder invloed dan op koopwoningen." De prijs van huurhuizen wordt grotendeels bepaald door een puntenstelsel, waar nauwelijks naar de locatie wordt gekeken.
Volgens Leon van den Toorn leidt dat tot een grotere gezondheidskloof. Hij is longarts bij het Erasmus MC en voorzitter van de longartsenvereniging NVALT. "Door de goedkoopste woningen op de slechtste plekken neer te zetten, gaan mensen op ongezonde plekken wonen. Vaak in huizen die al geen gezonde omgeving vormen, vanwege vocht en schimmel."