Bron: E.H. Patrick van der Vorst (www.christian.art) 🇪🇸🇧🇪🇮🇹🇬🇧🇱🇺
Evangelie van 21 september 2024
Feest van Mattheüs, apostel en evangelist
De roeping van Mattheüs,
Geschilderd door Hendrick ter Brugghen (1588-1629),
Geschilderd in 1621,
Olieverf op doek
© Centraal Museum, Utrecht
Reflectie bij het schilderij:
Vandaag vieren we het feest van Mattheüs, een dag die ons herinnert aan Gods transformerende kracht. Mattheüs, een belastinginner, werd door Jezus geroepen om Hem te volgen, wat bewijst dat niemand buiten het bereik van genade is. Belastinginners in Jezus' tijd werden met minachting bekeken, bekend om hun oneerlijkheid en hebzucht. Ze inden meer dan wat de Romeinse autoriteiten eisten en staken het overschot in eigen zak, waardoor ze beruchte collaborateurs werden met de onderdrukkers. Iemand als Mattheüs roepen was een gedurfde zet.
Toch is het juist deze belastinginner die met onmiddellijk en radicaal geloof op Jezus reageert. Zonder aarzeling laat Matteüs zijn lucratieve baan achter zich en wordt een van Jezus' naaste discipelen. Zijn reactie is een bewijs van het feit dat Jezus voor iedereen kwam - niet alleen de rechtvaardigen, maar ook de zondaars, de verstotenen en de vergetenen. In Matteüs zien we dat Gods roeping iedereen kan transformeren die bereid is te reageren.
Dit moment van transformatie is prachtig vastgelegd in Hendrick ter Brugghens schilderij De roeping van Matteüs uit 1621. Ter Brugghen, die was geïnspireerd door Caravaggio's meesterwerk met hetzelfde onderwerp in Rome, werd een van de toonaangevende Noordelijke kunstenaars die in Caravaggio's stijl schilderde. Zijn werk wordt gekenmerkt door realistische gezichtsuitdrukkingen en het gebruik van halflange figuren, die kijkers meeslepen in het intieme moment van Matteüs' roeping. In tegenstelling tot Caravaggio's kenmerkende gebruik van dramatische contrasten tussen licht en schaduw, verzacht Ter Brugghen de scène echter met zachte tinten blauw, roze en violet. Deze kleuren benadrukken de vreugde en gratie die aanwezig zijn in momenten van bekering en openbaring.
In het midden van het schilderij staat Mattheüs, die met een verbaasde blik naar zichzelf wijst: "Roep Je mij?" Zijn ongeloof en verbazing weerspiegelen de onze als we ons realiseren dat God ieder van ons roept, ongeacht ons verleden. Links staan Christus en een van Zijn discipelen in de schaduw, hun aanwezigheid stil maar krachtig. Het echte contrast komt echter van de figuur van een soldaat die aan tafel zit, gefixeerd op het geld voor hem. Gekleed in een gedeeltelijk harnas, onthullen zijn gebalde handen en knarsende tanden zijn hebzucht. Zich niet bewust van de goddelijke roeping die in zijn midden plaatsvindt, vertegenwoordigt hij degenen wiens harten verhard zijn (vandaar het metalen harnas) door materiële zorgen, blind voor de genade die wordt aangeboden.
Op de tafel voor Mattheüs liggen zijn inkt, pen en papier klaar - hulpmiddelen die hij ooit gebruikte om belastingen te registreren voor persoonlijk gewin, maar die nu een hoger doel zullen dienen terwijl hij zich voorbereidt om het Evangelie te schrijven dat het Goede Nieuws aan de wereld zal verkondigen.
Heilige Mattheüs, bid voor ons.
Mattheüs 9:9-13
9 Toen Jesus vandaar verder ging, zag Hij een man, Matteüs genaamd, bij het tolhuis zitten. Hij zeide tot hem: Volg Mij. En hij stond op, en volgde Hem. 10 En zie, terwijl Jesus in het huis aan tafel aanlag, kwamen vele tollenaars en zondaars met Hem en zijn leerlingen aanliggen. 11 Toen de farizeën dit zagen, zeiden ze tot zijn leerlingen: Waarom eet uw Meester met tollenaars en zondaars? 12 Jesus hoorde het, en sprak: De gezonden hebben geen geneesheer nodig, wel de zieken. 13 Gaat, en leert wat het zeggen wil: "Barmhartigheid wil Ik, en geen offerande." Ik ben niet gekomen, om de rechtvaardigen, maar om de zondaars te roepen.
