Bron: E.H. Patrick van der Vorst (www.christian.art) 🇧🇪🇱🇺🇪🇸🇮🇹🇬🇧
Evangelie van 3 augustus 2024
De onthoofding van Johannes de Doper
Salome met het hoofd van Johannes de Doper,
Geschilderd door Andrea Solari (1460-1524),
Olieverf op paneel,
Geschilderd in 1506
© Metropolitan Museum of art, New York
Reflectie bij het schilderij:
Vandaag kijken we naar Andrea Solari's "Salome met het hoofd van Johannes de Doper", een schilderij dat zowel fascinerend als gruwelijk is. Salome wordt afgebeeld als geïdealiseerde schoonheid, getooid in luxe zijde en fluweel en met weelderige sieraden. Ze houdt een kom vast die gevuld is met het bloed van Johannes de Doper, terwijl de hand van de beul (we zien zijn gezicht niet) het afgehakte hoofd van Johannes omhoog houdt. Hoewel het de beul was die de daad uitvoerde, was het Salome die aanzette tot de moord. Het bijbelse verhaal van Salome die verleidelijk danst voor koning Herodes en vervolgens het hoofd van Johannes de Doper eist als beloning, heeft kunstenaars lang gefascineerd. Dit schilderij legt het climaxmoment vast waarop de beul het hoofd van Johannes op de lader legt die Salomemis vasthoudt. Interessant is dat Salome, ondanks dat ze precies heeft gekregen waar ze om vroeg, verre van tevreden is. Het contrast tussen haar opvallende schoonheid en ongelukkige gezicht en het serene, vredige gelaat van de dode Johannes versterkt de dramatische impact van het schilderij.
De onthoofding van Johannes de Doper vond plaats op de verjaardag van Herodes. Deze dag wordt echter niet herdacht vanwege Herodes' feest, maar vanwege het martelaarschap van de voorloper en heraut van de Heer. Voor de lezers van het evangelie heeft deze gebeurtenis de reputatie van Herodes als een zwakke en boosaardige heerser bevestigd. Ondanks dat Herodes wist dat Johannes een rechtvaardig en heilig man was, gaf hij, gedreven door wereldse verlangens en de verleidelijke charme van Salome, opdracht tot de executie van Johannes. In een moment van roekeloosheid veranderde hij Johannes in een symbool voor iedereen die gemarteld zou worden voor zijn geloof in Jezus Christus. Deze passage onderstreept de diepe tragedie van Herodes' daden, die werden ingegeven door vluchtige verlangens en die tot op de dag van vandaag tot blijvende schande leiden.
Matteüs 14:1-12
1 Toen werd Jesus door den Geest naar de woestijn geleid, om door den duivel te worden bekoord. 2 En nadat Hij veertig dagen en veertig nachten had gevast, kreeg Hij honger. 3 De bekoorder naderde Hem, en zeide: Indien Gij Gods Zoon zijt, zeg dan, dat deze stenen brood moeten worden. 4 Maar Hij antwoordde: Niet van brood alleen leeft de mens, doch van ieder woord, dat komt uit de mond van God. 5 Toen voerde de duivel Hem naar de heilige stad, plaatste Hem op het dakterras van de tempel, 6 en zeide: Indien Gij Gods Zoon zijt, werp U dan naar beneden. Want er staat geschreven: "Zijn engelen zal Hij over u bevelen, en zij zullen u op de handen dragen, opdat ge aan geen steen uw voet zoudt stoten". 7 Jesus zeide hem: Er staat ook geschreven: "Gij zult den Heer uw God niet beproeven". 8 Weer nam de duivel Hem mee naar een zeer hoge berg, en toonde Hem alle koninkrijken der wereld en hun heerlijkheid. 9 En hij zeide: Dit alles zal ik U geven, zo Gij neervalt en mij aanbidt. 10 Toen sprak Jesus: Ga heen, satan; want er staat geschreven: "Gij zult den Heer uw God aanbidden, en Hem alleen dienen". 11 Toen verliet Hem de duivel, en zie, de engelen naderden, en dienden Hem. 12 Toen Jesus vernam, dat Johannes was gevangen genomen, vertrok Hij naar Galilea.
